Askora Nagusi
Adinekoekin komunikatzeko saiakerak zailtasunak izan ditzake, ez bakarrik adinarekin sor daitezkeen alterazioengatik: entzumenekoak, ikusmenekoak edo hizkuntzakoak, baizik eta haien sinesmenak eta jarrerak eta gazteenak desberdinak direlako.
Gerta liteke, batzuetan koherentziarik gabe hitz egin arren, entzunak izateko premia desesperatua izatea. Diotenarengan arreta jartzeak lasaitasun handia ematen die, baina erosotasuna modu positiboan eta atseginean bilatzeak areagotu egiten du lasaitasun hori. Pertsonak funtzio kognitiboak oso hondatuta baditu hari laguntzeko interesa ekintza sinpleen bidez froga daiteke, hala nola hitz egiten zaion bitartean bere eskua hartuz Hortaz, oso garrantzitsua da hitzik gabeko hizkuntzaren garrantziaz jabetzea.
Intonazioak, mimikak, isiltasunak, kokatzen garen distantzia fisikoak, garrantzi handia hartzen du azken egoera horietan. Tratu heldua eman behar diegu, inoiz alde batera utzi gabe, baita narriadura kognitibo oso aurreratua dutenean ere. Badira beste jarduera batzuk beren gogo-aldartea hobetzen lagun dezaketenak: inguruan loreak, beren gauza maiteenetako batzuk, argazkiak, koadro edo postalik gustukoenak edo arreta eskaintzeko arrainontzi txiki bat jartzea, esaterako.
Adineko pertsonen beldur ohikoenetako bat maitatuak ez izatea da, baliagarriak ez direla edo haien bizitzek zentzurik ez dutela pentsatzea. Horregatik, estimatuak direla ziurtatu behar zaie eta zaintza-taldearen ahaleginak beren independentzia mantentzeko egiten direla. Nolanahi ere, pertsona ulertzeko gai bada, garrantzitsua da elkarrizketa bat izatea, ahal den neurrian adinekoari bere burua aurkitzen laguntzeko, eta narriadura fisikoak ahalbidetzen badu, espiritualtasun askatzailea bilatzen laguntzeko.
Adineko pertsona egoera terminalean badago, erronka handienetako bat bere gaixotasunaren diagnostikoa jakinaraztea da. Askotan, gaixotasunak berak ematen die gaitzaren larritasunaren berri. Kontuan izan behar dugu hiltzeko beldurra ez dela emozio bakarra, baizik eta hainbat beldur indibidualen nahasketa (min larria, itolarria, inkontinentzia , bakardadean hiltzea, amaitu gabeko uztea, agonia…). Horregatik, garrantzitsua da ideiak, kezkak, itxaropenak eta sentimenduak zein diren adieraziko diguten gutxieneko seinaleei arreta jartzea, horiek konpontzen edo arintzen laguntzeko.
Gainera, kontuan izan behar ditugu pertsona ardatz duen arretak eremu horretan eskaintzen dizkigun estrategia baliotsuak, funtsezkoa baita adinekoari duintasuna, autonomia eta tratu ona emateko.
Adineko bakoitzaren biografia ezagutzeak, egoera bakoitzean garrantzitsua dena, pertsonaren lehentasunak errespetatuz laguntzak eskaintzea ahalbidetuko digu. Hainbat esku-hartze sistema daude, biografia horiek egiteko eta pertsona horien autonomia garatzen laguntzeko jarduerak barne: argazkiak erakustea, zuhaitz genealogikoak erakustea, etab. Esku-hartze horiek gaian trebatutako profesionalek egin behar dituzte.
Harreman horiek guztiek konfidentzialtasun-oinarria izan behar dute artatutako pertsonaren eta erreferentziazko osasun-langileen artean. Honek zentroarekiko gogobetetzean ere eragina izango du.
Egoitza-zentroetako osasun- eta gerentzia-langileek sentsibilizatuta egon behar dute, eta, gainera, egoiliarrekin komunikatzen emandako denbora asistentziaren zatitzat ulertu behar dute. Batzuetan, entzuteak eta pertsonarekiko komunikazioak egoera nabarmen hobetzen lagun dezake.
Wilson Astudillo A., Xuria Astudillo L. (2022)
Bibliografía.
– “La comunicación como base asistencial” Dr. Juan Carlos Arboniés Ortiz. C. de Salud de Beraun.
– “La comunicación en la fase terminal” Astudillo W, Mendinuesta C. Biblioteca básica Dupont Pharma para el médico de Atención Primaria 1998.
– “El poder terapéutico de la escucha en medicina crítica” Clara Lluvià Maristany. 2008.
– “Batería de Instrumentos de Evaluación ACP-Gerontología” Teresa Martínez Rodríguez. 2019.
