Beren urteetako esperientzian oinarriturik, eskola-jangela, sukalde eta beste hainbat lekuen garbiketetan, gure garbiketa taldeek 5s Metodoa sakonki begira dezagun gomendatzen digute.

5 « S »-en metodoak (japonieraz) duen lehen letran oinarritzen da. Horrela, bere bost etapetan, sorrera eta lan-eremu gabiagoen mantenuan oinarritzen da, garbiagoak, antolatuagoak eta seguruagoak lortuz. Hau da, gure egunerokotasunean “bizi-kalitate” handiagoa inprimatuz, printzipio hauetaz baliatuz gure etxe eta eguneroko bizitzan kalitatea hobetuz.

Japoniarren bost printzipio sinpletan oinarritutako kudeaketa teknika da hau:

• Seiri: Antolaketa. Banantzea behargabekoak
• Seiton: Ordena. Kokatzea beharrezkoak
• Seiso: Garbiketa. Zikinkeria kentzea
• Seiketsu: Estandarizatzea. Anormaltasunak seinaleztatuz
• Shitsuke: Diziplina. Hobetzen jarraitzea

5S-aren integrazioak objetibo anitz asetzen ditu. ‘S’ bakoitzak helburu partikularra du:

• Alferra dena lan-espaziotik ezabatzea
• Lan-espazioa era eraginkorrean antolatzea
• Lekuen garbiketa maila hobetzea
• Zikinkeriaren agerpena eta desordena aurrez ikustea
• Ahaleginak zentzu honetan sustatzea

Bestalde, sistema guztiak baimentzen du:
• Lan-egoerak eta pertsonalaren morala hobetzen du (leku garbi eta ordenatuan lan egitea atseginagoa da)
• Denborako eta energia gastuak txikiagotzea
• Istripuen edo osasun arriskuak txikiagotzea
• Ekoizpenaren kalitatea hobetzea
• Laneko segurtasuna

Seiri: Antolaketa. Banantzea behargabekoak
5 faseetako lehena da. Identifikatzea eta behargabeko materialak banantzean datza eta azken hauetaz gabetzean. Arau batzuek erabaki onak hartzen laguntzen dute:
• Urtean behin baino gutxiago erabiltzen den guztia baztertzen da (saldu, oparitun edo bota).
• Geratzen deneko, hilabetean behin baino gutxiago erabiltzen den guztia aldentzen da (adibidez, artxibo -sailean, edo fabrikako biltegian)
• Geratzen deneko, astean behin baino gutxiago erabiltzen den hura guztia aldentzen da, ez oso urrun (bulegoko armairu batean, edo fabrikako biltegiratze batean)
• Geratzen deneko, egunen behi baino gutxiago erabiltzen den guztia lanpostuan uzten da
• Geratzen deneko, orduan behin baino gutxiago erabiltzen den guztia lanpostuan, eskura.
• Eta gutxienez orduan behin erabiltzen dena zuzenean langilearen lanpostuan jartzen da.

Lan-materialaren hierarkizazio honek Seiton-era garamatza logikoki

Honek leku garbiak aprobetxatzea baimentzen gaitu.

Seiton: Ordena. Beharrezkoak kokatzea
Beharrezkoak diren materialak kokatzea eta identifikatzeko eran datza horrela aurkitzea, erabiltzea eta berriz ipintzea erraz eta azkarra egiteko. Ikuste-kudeaketa metodoak erabili daizteke, baina sarritan, Seiton-en leitmotivik sinpleena : Gauza bakoitzerako leku bat, eta gauza bakoitza bere lekuan. Etapa honetan lan-espazioa antolatzea da denbora-galtzeak eta  energia saihesteko asmoz. Seiton-en arauak:
• Lanpostua arrazionalki antolatzea (hurbiltasuna, objektu astunak errazaz hartzeko edo euskarri baten gainean, …)
• Ordenamendu-erregelak definitzea
• Objektuen jartzea begien bistako egitea

• Ohiko erabilerako objektuak langilearengandik hurbil egon behar dute
  • Objektuak erabileraren arabera sailkatzea
  • Lanpostuak estandarizatzea
  • FIFO-a bultzatu (lehen sartzen dena, lehen irteten da)

Seiso: Garbiketa. Zikinkeria kentzea
Behin lan-espazioa garbi edukita (seiri) eta ordenaturik (seiton), garbitzea (seiso) askoz errazagoa da.

Zikinkeri fokoak identifikatu eta baztertzean datza, baliabide guztiak egoera egoki batean daudela ziurtatuz. Garbiketa ezak ondorio asko dakartza, anormaltasunak  edo  makineriaren funtzionamendu txarra eraginez. Seiso-rakoa Arauak:
• Garbitzea, ikuskatzea, anormaltasunak antzematea
• Berriro ere sistematikoki baldintzetan uztea
• Garbiketa eta ikuskatzea erraztea
• Jatorrian anormaltasunak ezabatzea

Seiketsu: Garbiketa mantendu, estandarizazioa edo anormaltasunak seinaleztatzea
Ohikoaa eta ohikoaz kanpoko egoerak antzematean datza, arau arrunt eta ikusgai batzuen bidez.

Sarritan  5S sistema une batzuetan bakarrik erabiltzen da. Seiketsu-k ordenak eta garbiketa egunero mantendu behar dela gogoratzen digu. Hura lortzeko estandarrak sortzea garrantzitsua da. Hau lortzeko, hurrengo arauak lagungarri dira:
• Kontsignak nabari egitea: kantitate minimoak, guneen identifikazioa
• Ikuste-kudeaketa ortodoxoari laguntzea
• Operazio-metodoak estandarizatzea
• Pertsonala estandarretan hezitzea

Shitsuke: Diziplina edo hobetzen jarraitzea
Etengabe ezarritako arauekin ados lan egitean datza.

Etapa honetan 5S sistemaren aplikatzean kalitatea dakar. Beharrezko zorroztasuna gabe ematen bada, honek bere eraginkortasun guztia galtzen du.

Sistema aplikatzean kontrol zorrotzeko etapa ere da hau: etapa honetako motorrak 5S sistemaren aplikazioan etengabeko froga eta fidagarriak aplikatzean datza.